اسرائیل و معمای کمک‌های گمشده؛ بحران انسانی یا تاکتیک نظامی؟
اسرائیل به‌عمد از ورود زمینی گسترده به مناطق پرجمعیت و توزیع مستقیم خودداری می‌کند. با این کار می‌خواهد برای حفظ وجهه بین‌المللی خود، مسئولیت انسانی را به نهادهای بین‌المللی منتقل کند.
اسرائیل به‌عمد از ورود زمینی گسترده به مناطق پرجمعیت و توزیع مستقیم خودداری می‌کند. با این کار می‌خواهد برای حفظ وجهه بین‌المللی خود، مسئولیت انسانی را به نهادهای بین‌المللی منتقل کند. - گروه سیاسی: در روزهای اخیر، بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل و اکانت‌های رسمی اسرائیل در شبکه‌های اجتماعی، به‌شدت سازمان ملل و آژانس‌های امدادی بین‌المللی را متهم می‌کنند که کمک‌های خارجی را به مردم غزه نمی‌رسانند و گرسنگی در غزه را به گردن اسرائیل می‌اندازند. نتانیاهو مدعی است این نهادها به جای توزیع «بهانه‌جویی» می‌کنند. اما آیا گزارش‌های بین‌المللی چنین ادعاهایی را تایید می‌کنند؟ نگاهی به ارزیابی‌های معتبر رسانه‌ای و تحلیلی نشان می‌دهد که واقعیت امر بسیار پیچیده‌تر از ادعاهای رسمی است، و عمدتا این ناکارآمدی ناشی از سیاست‌گذاری اسرائیل است، نه ناتوانی سازمان‌های بین‌المللی. در حالی‌که بیش از ۸۰ درصد جمعیت غزه در ۲۰ درصد شمالی نوار ساحلی ساکن هستند و جمعیتی بیش از ۲ میلیون نفر در مناطق شمالی محاصره شده‌اند، این پرسش مطرح است: چرا اسرائیل با وجود تجهیزات نظامی و ادعای کنترل، قادر نیست تحویل غذا و امداد را به‌صورت منظم و زمینی به مردم انجام دهد؟ آیا واقعا ممکن نیست؟ یا اراده و تصمیم سیاسی این کار را ندارد؟ اسرائیل بدون شک دارای توان لجستیکی و نظامی گسترده‌ای است. این کشور کنترل مرزها، گذرگاه‌های حیاتی مانند کرم‌شالوم را در دست دارد و روزانه صدها کامیون را پس از بازرسی‌های دقیق وارد غزه می‌کند. با این حال، این کنترل ورودی به معنای توزیع داخلی نیست. اسرائیل حاضر نشده ارتش یا نیروهای زمینی‌اش را به‌صورت گسترده در مناطق پرجمعیت مانند شمال غزه مستقر کند، حتی وقتی جمعیت میلیونی نیازمند نزدیک مرز هستند. اسرائیل ورود مستقیم نیروها برای توزیع امداد را انجام نداده و صراحتا اعلام کرده که توزیع با نهادهایی مثل صندوق حمایت انسان‌دوستانه غزه (GHF) یا UN-led سازمان ملل است، نه نیروی نظامی اسرائیل. سیاست فشار و ادعای امنیتی اسرائیل ادعا می‌کند ورود نظامیان به مناطق شهری غزه خطر کمین، گروگان‌گیری یا حمله‌های انتحاری را افزایش می‌دهد؛ و حضور گسترده در مناطقی که به گفته آن «حماس هنوز فعالیت دارد» را خط قرمز امنیتی می‌داند. انتقال مسئولیت به بازیگران ثالث و حفظ چهره بین‌المللی، اقدام دیگر اسرائیل برای سلب مسئولیت در توزیع کمک‌هاست. اسرائیل بسیار تمایل دارد که مسئولیت توزیع کمک‌ها با نهادهای بین‌المللی معتبر مانند آنروا یا صلیب سرخ باشد تا در افکار عمومی به‌عنوان اشغالگر شناخته نشود؛ در بیانیه‌های رسمی نیز مطرح کرده‌اند: «ما گذرگاه را باز گذاشتیم، مسئول توزیع نیستیم.» تحلیلگران اندیشکده‌هایی همچون شورای آتلانتیک و سازمان‌های حقوق بشری بتسلیم (B’Tselem) یا سازمان پزشکان برای حقوق بشر (Physicians for Human Rights)، سیاست آشکار اسرائیل را کاهش کمک‌ها یا کنترل شدید آنها می‌دانند تا فشار اجتماعی داخلی علیه حماس افزایش یابد. این رویکرد تا حدی مشابه تکنیک «فشار به پایین» است تا مقاومت و مشروعیت حماس را کاهش دهد، بدون الزام به بازسازی واقعی سیستم توزیع امداد. واکنش‌های حقوق بشری و رسانه‌ای رویترز در گزارشی اعلام کرده بود که فقط چند مرکز توزیع توسط صندوق حمایت انسان‌دوستانه غزه (GHF) در جنوب غزه فعال هستند، در حالی که پیش از جنگ بیش از ۴۰۰ مرکز توسط آنروا (UNRWA) و سمن‌های بین‌المللی وجود داشتند. این تمرکز باعث ازدحام، ترافیک انسانی و بی‌نظم شدن روند شده است. گزارش‌های بین‌المللی همچنین می‌گویند آنچه تحت عنوان ممانعت حماس از ورود اقلام اعلام می‌شود، درواقع گروه‌های مسلح محلی و باندهای خلافکار داخلی در مناطقی هستند که اسرائیل «مناطق قرمز یا بدون امنیت» اعلام کرده و اکنون این گروه‌ها فعال شده‌اند. گزارش ام‌اس‌ان‌بی‌سی و شورای آتلانتیک نشان می‌دهد برخی سرقت‌ها در این ایستگاه‌های توزیع رخ می‌دهد، اما هیچ ارتباط سازمان یافته‌ای با حماس ندارد. نهادهایی مثل آژانس توسعه بین‌المللی ایالات متحده (USAID) در بررسی رسمی ۱۵۶ مورد گزارش سرقت، هیچ مدرک نظام‌مندی علیه حماس نیافته‌اند. عبور محدود کامیون‌ها پس از اجازه اسرائیل با وجود آن که هزاران کامیون پشت مرز کرم‌شالوم منتظر ورود هستند، روند عبور طولانی و پروسه‌های سخت‌گیرانه بازرسی و تایید، توزیع را با تاخیر مواجه کرده. در برخی موارد گزارش شده که کامیون‌ها پس از ورود بدون اینکه توزیع شوند در صف باقی مانده‌اند. رویترز تاکید کرده درصد قابل توجهی از درخواست‌های توزیع توسط سازمان ملل یا صندوق حمایت انسان‌دوستانه غزه رد شده‌اند یا به تاخیر افتاده‌اند و امکان توزیع گسترده وجود ندارد. سازمان ملل به شدت از محدودیت دسترسی به خدمات حمل‌ونقل و ایمنی تعبیر به خودسانسوری کرده و گفته: «کرم‌شالوم یک مک‌دونالد خودرویی نیست که فقط جلو بروید و تحویلی دریافت کنید.» نهادهای امدادی می‌گویند محدودیت‌های امنیتی و بروکراسی شدید، مانع اصلی توزیع امداد در غزه است. به‌تازگی اسرائیل ساعات توقف موقت عملیات نظامی را برای تسهیل عبور و ایجاد مسیر امن برای کامیون‌ها ۱۰ ساعت اعلام کرده است، اما برنامه جهانی غذا (WFP) می‌گوید فقط نیمی از محموله‌های درخواست‌شده وارد شده‌اند و هنوز استاندارد لازم برای جلوگیری از قحطی فراهم نیست. گزارش می‌گوید تعداد زیادی کامیون در حال انتظار هستند و مقامات هشدار داده‌اند ظرف چند روز ادامه این شرایط ممکن است منجر به گسترش بحران غذایی شود. همین گزارش‌ها می‌افزایند اسرائیل می‌تواند به کمک توان لجستیکی و نفوذ مرزی خود توزیع مستقیم غذا و امداد را انجام دهد، اما به طور عمد از ورود زمینی گسترده به مناطق پرجمعیت و توزیع مستقیم خودداری می‌کند. ۳ دلیل اصلی برای این شیوه وجود دارد: نخست، مخاطرات امنیتی و ادعا درباره خطر فعالیت حماس در داخل جمعیت. دوم، انتقال مسئولیت انسانی به نهادهای بین‌المللی برای حفظ وجهه بین‌المللی و سوم، استفاده تاکتیکی از محدودسازی کمک‌ها برای اعمال فشار با هدف ضعیف‌تر کردن حماس از نظر داخلی.
« بازگشت به لیست اخبار