اما و اگر قرارداد گازی ترکیه و آمریکا

برخی از تحلیلگران ترکیه، امضای قرارداد خرید ال.ان.جی از آمریکا را به عنوان نوعی خراج قلمداد کرده و معتقدند که اردوغان نباید دست به چنین معامله‌ای می‌زد.

به گزارش مشرق، ظاهراً حواشی و حرف و حدیث درباره دیدار اخیر روسای جمهور ترکیه و آمریکا، پایان ندارد. رسانه های نزدیک به حزب عدالت و توسعه مدعی هستند که اردوغان در کاخ سفید و در دیدار با ترامپ، امتیازات طلایی به دست آورده اما رسانه های مستقل چنین دیدگاهی ندارند. بر اساس گزارش روزنامه حریت، این قرارداد که بین شرکت خط لوله نفت (BOTAŞ) و شرکت‌های مرکوریا و وودساید انرژی امضا شد، در مجموع تقریباً ۷۰ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی مایع (LNG) را طی ۲۰ سال از ایالات متحده تأمین خواهد کرد و دوره ۲۰۲۶ تا ۲۰۴۵ را پوشش می‌دهد و البته بوتاش معادل تقریباً ۴ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی مایع در سال دریافت خواهد کرد. نیاز پیش‌بینی‌ شده گاز طبیعی ترکیه در سال ۲۰۲۵ میلادی در حد ۵۳.۲ میلیارد متر مکعب است. این توافق‌نامه تأمین، ۷ درصد از نیاز سالانه ترکیه را تأمین خواهد کرد. به باور تحلیلگر روزنامه آیدنلک، آمریکا از توافق‌نامه‌های تأمین گاز طبیعی مایع (LNG) به عنوان یک تهدید استفاده می‌کند. البته در این راهبرد قلدرانه آمریکا، این فقط ترکیه نیست که در شرایط دشوار قرار گرفته و ظاهراً برخی از کشورهای آسیایی نیز مجبورند به گاز طبیعی مایع (LNG) آمریکا رو بیاورند. آنان به منظور مصونیت یافتن از تهدیدات تعرفه‌ای مجبور به امضای قراردادهای گاز طبیعی مایع با آمریکا می‌شوند. تاکنون ویتنام، ژاپن، کره جنوبی، تایلند و فیلیپین از جمله کشورهای آسیایی هستند که به دلیل تهدیدات ترامپ به دنبال امضای قراردادهای گاز طبیعی مایع هستند. با این حال، کارشناسان انرژی هشدار می‌دهند که قراردادهای بلندمدت گاز طبیعی مایع آمریکا تأثیر منفی بر امنیت انرژی کشورهای دور از آمریکا خواهد گذاشت. همچنین توغای یوجل از کارشناسان اقتصادی و سیاسی ترکیه می‌گوید: «ترامپ مدت‌هاست که از گاز و دلار به عنوان سلاح استفاده می‌کند. در واقع، استفاده از انرژی به عنوان سلاح در دوران بایدن به شیوه‌ای معتدل‌تر اجرا شد. آمریکا که زمانی روسیه را به استفاده از انرژی به عنوان سلاح متهم می‌کرد، اکنون خود نیز همین کار را انجام می‌دهد. بنابراین، این وضعیت به ما نشان می‌دهد که ماجرا فقط اقتصادی نیست و آمریکا با این حربه بسیاری از کشورهای اروپایی و آسیایی را دچار مشکل می‌کند». یوجل در ادامه گفته است: «آنکارا هدف اصلی تبدیل شدن به یک قطب انرژی را دارد. بنابراین، ترکیه دائماً در حال افزایش تنوع انرژی خود و افزایش تعداد بازیگرانی است که با آنها همکاری می‌کند. البته، انرژی آمریکا نیز یک جایگزین مهم است. ولی، نکته مهم، محتوای توافق‌نامه است. ولی متن کاملی در اختیار رسانه‌ها نگذاشتند. ترکیه قطعاً باید به دنبال تنوع منابع باشد. اما نه تحت فشار و برای مقاصد سیاسی دیگران». این در حالی است که آلپارسلان بایراکتار وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه، امضای این قرارداد را یک دستاورد مهم خوانده و گفته است: «با شروع تحویل‌ها سالانه تقریباً ۴ میلیارد متر مکعب LNG، معادل تقریباً ۷۰ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی در مجموع، از پایانه‌های بارگیری در ایالات متحده و تأسیسات گازرسانی در ترکیه، اروپا و شمال آفریقا دریافت خواهیم کرد». بایراکتار این قرارداد را به عنوان ابزاری برای افزایش توانایی های ترکیه در بخش های صنعتی قلمداد کرده، اما کارشناسان می گویند: هدف اصلی، آماده شدن بازار مصرف ترکیه برای دور شدن از منابع گازی روسیه است. ولی مهمت اوغوتچی از متخصصین و دیپلمات‌های حوزه انرژی نیز بر این باور است: «این توافق‌نامه جدید می‌تواند ۲۰ درصد از کل واردات گاز ما را تامین کند. این یک گام استراتژیک است که تنوع عرضه انرژی ما را افزایش داده و امنیت عرضه را تقویت می‌کند. با این حال، تفسیر این موضوع به عنوان قطع رابطه با روسیه اشتباه بزرگی خواهد بود. روسیه همچنان یکی از مهم‌ترین بازیگران در واردات انرژی ما است و سهم تقریباً ۴۰ درصدی در گاز طبیعی و بیش از ۳۰ درصدی در نفت را حفظ می‌کند. علاوه بر این، توافق‌نامه ۱۶ میلیارد متر مکعبی گاز سال آینده تمدید خواهد شد و این وابستگی ادامه خواهد یافت. با توجه به این وضعیت، قطع ناگهانی نه از نظر اقتصادی و نه از نظر فنی امکان‌پذیر است. سناریوی واقع‌بینانه این است که این وابستگی به تدریج طی ۱۰ تا ۱۵ سال آینده کاهش یابد». آمار و ارقام وزارت انرژی و منابع طبیعی ترکیه نشان می‌دهد که این کشور در سال ۲۰۲۴ میلادی، نزدیک به ۵۰ میلیارد متر مکعب کل مصرف گاز داشته که از این میزان حدود ۱۴.۳ میلیارد متر مکعب به صورت ال.ان.جی گزارش شده است. نکته دیگر اینجاست که ال.ان.جی نسبت به گاز خط لوله، بیشتر در معرض نوسانات قیمت لحظه‌ای است و قراردادهای بلندمدت ریسک قیمت را کاهش می‌دهند، اما می‌توانند هزینه‌ها را افزایش دهند. مدیریت ظرفیت گازسازی مجدد و حمل و نقل نیز ضروری است. یوگنیا گابر از مفسرین شورای آتلانتیک در برنامه ترکیه به همین موضوع اشاره کرده و گفته است: «توافق‌نامه‌های گازی جدید بین آنکارا – واشنگتن، استراتژی تنوع‌بخشی انرژی ترکیه را تثبیت می‌کنند و امکان آن را برای ترکیه فراهم می‌کند تا از نفوذ روسیه دور شود. اما واقعیت این است که چالش‌های زیرساختی و هزینه‌ای وجود دارد».