باج یک تریلیون دلاری بن‌سلمان برای F-۳۵ و تخت سلطنت/ آیا ترامپ واقعا «برتری» هوایی اسراییل را فروخت؟ +عکس و فیلم

ترامپ همیشه "هنر معامله" را تبلیغ می‌کند، و این دیدار با محمد بن سلمان دقیقاً در چنین چارچوبی است: یک بسته‌ی بزرگ و به شدت گران، برای توازن قدرت در غرب آسیا، با تمرکز روی راهبرد "صلح از طریق قدرت".

دونالد ترامپ در جریان دیدار با بن‌سلمان در کاخ سفید گفت: به علاوه، او در پاسخ یک خبرنگار درباره پیوند بن‌سلمان با قتل فجیع جمال خاشقچی، به صراحت از ولیعهد عربستان دفاع کرد و مدعی شد که او در قتل خاشقجی نقشی نداشته و این‌ها "توطئه‌های رسانه‌ای" هستند. بن‌سلمان هم در ضیافت شام کاخ سفید، گفت: او از ترامپ به عنوان "رهبر قدرتمند" قدردانی کرد. نیویورک‌تایمز درباره این دیدار نوشت: "این دیدار، بازگشت به 'برومانس' ترامپ-بن‌سلمان است و می‌تواند تعادل قدرت را به نفع سعودی‌ها تغییر دهد، اما ریسک‌هایی مثل انتقال فناوری F-۳۵ به چین یا ایران را دارد. اسراییل هم نگران از دست دادن برتری هوایی خود است." واشنگتن پست هم در تحلیلی، با نگاهی منفی به مفاد این توافقات، نوشت: الجزیره در نگاهی محتاطانه رو به منفی به این دیدار داشت: روزنامه صهیونیستی هاآرتص مدعی شد که ترامپ بدون مشورت با نتانیاهو چنین تصمیمی گرفته است، که البته نفس این انتظار صهیونیست‌ها(که رییس جمهور ایالات متحده باید از آنان کسب تکلیف کند، قابل‌توجه است): نیک سورتور، خبرنگار راستگرا، دیدگاهی کاملا مثبت را در پست خود در ایکس ارایه داد: "ترامپ با فشار روی بن‌سلمان، سرمایه‌گذاری سعودی‌ها را به ۱ تریلیون دلار رسانده! این هنر معامله‌ست – صلح از طریق قدرت." حساب کاربری وبسایت «آنتی‌وار» در ایکس، اما کاملا منتقدانه به موضع ترامپ پرداخت: "ترامپ سعودی‌ها را به متحد اصلی غیرناتویی ارتقا داده و F-۳۵ و تانک‌های آمریکایی را فروخته است. این بخشی از چرخه تسلیحاتی است که خاورمیانه را ناپایدارتر می‌کند." دکتر شاما جونجو، تحلیل‌گر سیاسی، در پست خود به نکته‌ی جالبی اشاره کرد: در مجموع حامیان ترامپ (عمدتا کاربران X و رسانه‌های محافظه‌کار چون فاکس‌نیوز) این دیدار و توافقات ذیل آن را یگ "پیروزی دیپلماتیک" می‌دانند که سرمایه‌گذاری سعودی‌ها رو افزایش می‌دهد و به زعم آنان، "صلح را از طریق قدرت تضمین می‌کند." منتقدان (از جمله رسانه‌های لیبرال و صهیونیست‌ها) به ترتیب، ترامپ را به نادیده گرفتن حقوق بشر (مورد خاشقجی) و ایجاد ریسک‌های امنیتی (انتقال فناوری به رقبا) متهم می‌کنند. تحلیل‌گران نیویورک‌تایمز و الجزیره با موضعی محتاطانه و میانه، می‌گویند این توافقات می‌تواند پویایی منطقه را تغییر دهد، اما با شرط‌هایی مثل نقش سعودی در غزه و عادی‌سازی با رژیم صهیونی. چرایی اقدام ترامپ ترامپ همیشه "هنر معامله" را تبلیغ می‌کند، و این دیدار با محمد بن سلمان دقیقاً در چنین چارچوبی است: یک بسته‌ی بزرگ و به شدت گران، برای توازن قدرت در غرب آسیا، با تمرکز روی "صلح از طریق قدرت". دلایل اصلی بن‌سلمان هم گفت: "ما برای اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها صلح می خواهیم، اما با مسیر روشن برای کشور فلسطینی." این یعنی سعودی‌ها در ازای F-۳۵، به توافق ابراهیم (عادی‌سازی با رژیم صهیونی) می‌پیوندد و البته برای بزک‌کردن رخ کار پیش‌روی جهان اسلام، شرط «دو دولتی» را در مساله فلسطین به این داد و ستد ضمیمه کرده است. منافع اقتصادی عظیم: عربستان قول ۱ تریلیون دلار سرمایه‌گذاری در آمریکا داده (فراتر از ۶۰۰ میلیارد قبلی) – در هوش‌مصنوعی، فناوری هسته‌ای، و مواد کمیاب. ترامپ گفت: "این اتحاد، خاورمیانه را امن‌تر می‌کند و میلیاردها شغل برای آمریکایی‌ها می آورد." لقب "متحد اصلی غیرناتویی" (Major Non-NATO Ally): این عنوان رسمی (از ۱۹۸۷) مزایایی مثل دسترسی آسان‌تر به تسلیحات، آموزش نظامی، و حمایت دیپلماتیک، بدون عضویت در ناتو، به کشور هدف می دهد. ترامپ گفت عربستان "بزرگ‌ترین متحد ماست" چون "پول می‌دهد و وفادار است" – برخلاف ایران یا چین. این لقب، بن‌سلمان را تقویت می‌کند تا در برابر منتقدان داخلی (بعد از خاشقچی) محکم بر جای بماند.، و ترامپ را هم به عنوان یک "رهبر قدرتمند" با تعیین‌کنندگی در منطقه جلوه می دهد. صهیونیست‌ها، چه واقعی و چه ظاهری، ابراز نگرانی کرده‌اند، چون قانون آمریکایی «برتری کیفی نظامی(QME: Qualitative Military Edge) الزام دارد که برتری نظامی کیفی اسرائیل در هر صورت حفظ شود. ارتش رژیم صهیونی هشدار داده که F-۳۵ برای سعودی‌ها "برتری هوایی اسرائیل را تهدید می‌کند.". گزارش شده که نتانیاهو هم به طور خصوصی اعتراض کرده، اما علنا(احتمالاً به خاطر فشار ترامپ برای عادی‌سازی سعودی-اسرائیلی) سکوت پیشه کرده است گفته می شود که اسرائیل حدود ۷۵ F-۳۵ دارد. سعودی‌ها می‌توانند ۱۰۰+ بخرند و از نظر تعداد اسراییل را پشت‌سر بگذارند. به علاوه، تحلیل‌گران اسراییلی به شدت نگران انتقال فناوری به ایران یا چین هستند. تحلیل‌های رسانه‌ای: هاآرتز و جروزالم‌پست می‌گویند این "توازن قدرت را به نفع سعودی‌ها تغییر می‌دهد" و روابط آمریکا-اسرائیل را تیره می‌کند. اما توجیه ترامپ چه می تواند باشد؟ F-۳۵های سعودی "نسخه مشابه اما نه دقیقاً مثل اسرائیلی‌ها" خواهد بود، به این معنی که فناوری‌های خاص اسرائیلی (مثل سیستم‌های جاسوسی/کنترل از راه دور) که با آن تل‌آویو می‌تواند پروازها را رصد یا حتی مختل کند، احتمال قوی در نسخه سعودی نخواهد بود. بلاتردید، پیچیده‌ترین و حیاتی‌ترین مکانیسم کنترل، وابستگی کامل این جنگنده‌ها به زنجیره لجستیک و پشتیبانی آمریکا است. بسیاری از قطعات حساس اف-۳۵ مهر و موم شده هستند و فقط باید در کارخانه‌های مشخص شده در خود آمریکا تعمیر شوند. اگر روابط ایالات متحده با یک اپراتور خارجی خراب شود، قطع دسترسی به قطعات یدکی، نرم‌افزارهای به روزرسانی و خدمات پشتیبانی، به سرعت باعث زمین‌گیر شدن ناوگان اف-۳۵ آن کشور خواهد شد علاوه بر این، مغز اف-۳۵، سیستم ALIS/ODIN است که مسئول برنامه‌ریزی مأموریت، تجزیه و تحلیل داده‌ها و مدیریت لجستیک است. تمام «فایل‌های داده مأموریت (MDFs)» که برای شناسایی و مقابله با تهدیدات خاص ضروری هستند، در تأسیساتی در خاک ایالات متحده تولید و از طریق همین سیستم توزیع می‌شوند قطع دسترسی به این شبکه، قابلیت‌های رزمی جنگنده را به شدت کاهش می دهد. جمع‌بندی منتقدان (مثل مقاله‌ی واشنگتن پست) می‌گویند این توافقات "حقوق بشر را فدای پول می‌کند" و ممکن است ایران را به سمت تسلیحات هسته‌ای سوق دهد. در X، کاربران اسرائیلی می‌گن "ترامپ برتری ما را فروخت"، اما حامیان ترامپ می‌گویند "این معامله ۱ تریلیونی است، و اسرائیل هنوز متحد اول است."