سندرم «مدرسه موش‌ها»؛ خاطره‌بازی بزرگ‌ترها با جشنواره فیلم کودک
سی‌وهفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان اصفهان امسال در حالی از ۱۲ مهر آغاز شد و امروز به کارش خاتمه می‌دهد که سال‌هاست سینمای کودک و نوجوان در ایران از دوره طلایی‌اش فاصله گرفته.
سی‌وهفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان اصفهان امسال در حالی از ۱۲ مهر آغاز شد و امروز به کارش خاتمه می‌دهد که سال‌هاست سینمای کودک و نوجوان در ایران از دوره طلایی‌اش فاصله گرفته. رونق با فیلم خوب در گزارش سال گذشته‌ام از جشنواره نوشتم که «جشنواره فیلم کودک و نوجوان برای اینکه اثرگذار باشد، اول از همه باید برنامه‌ای داشته باشد که مورد توجه قرار بگیرد» و برای جذاب شدن «نیاز به فیلم خوب و دیدنی دارد.» درباره جشنواره امسال هم می‌شود همین را گفت. در میان فیلم‌های بلند جشنواره امسال جای خالی فیلم یا فیلم‌هایی که به بحث و گفت‌وگو میان روزنامه‌نگاران و سینماگران و تماشاگران جشنواره دامن بزند خالی بود. بدون فیلم جذاب نمی‌شود انتظار رونق از هیچ جشنواره‌ای داشت. با اینکه زیرساخت‌های سینمایی برای جذب تماشاگر مهم‌اند، اما حتی در صورت وجود بهترین سالن یا پردیس سینمایی مختص کودکان و نوجوانان هم، اگر چند فیلم دیدنی در برنامه جشنواره نباشد، شور و هیجانی که نیاز هر جشنواره‌ای است به وجود نمی‌آید. امسال مطمئن شدم اگر گروه رسانه‌ای جشنواره معجزه هم کند، تا وقتی که فیلم خوبی در کار نباشد، جشنواره مورد توجه قرار نمی‌گیرد. تمرکز یا تمرکززدایی؟ امسال علاوه بر اصفهان، فیلم‌های بخش مسابقه جشنواره در چند استان دیگر هم نمایش داده شد. ملاک توسعه جشنواره نباید افزایش استان‌های نمایش‌دهنده فیلم‌ها باشد. جشنواره‌ای که عنوان «بین‌المللی» بر آن است، باید نگاه جدی‌تر به مقوله توسعه داشته باشد. مگر فیلم‌های جشنواره کن را می‌برند در پاریس، نیس، لیون، مارسی و لیل نمایش دهند. جشنواره محل تمرکز است، نه تمرکززدایی. جشنواره در شکل و شمایل فعلی‌اش واقعا نه بین‌المللی است و نه نمایش فیلم‌هایش در سایر استان‌ها تاثیری در کیفیت آن می‌گذارد. به جای افزایش طول و عرض جشنواره، باید با نگاه به تجربیات جشنواره‌های معتبر جهانی، کیفیت آن را بالا برد. درک تحولات برای تولید فیلم موفق کودک و نوجوان چه باید کرد؟ هر کس، از مدیر و مسئول گرفته تا تهیه‌کننده و کارگردان تا منتقد و تماشاگر، بنا بر مواضع و ترجیحات و نگرش و امکاناتش، پاسخی به این سوال می‌دهد، اما فرمول مشخصی وجود ندارد. ولی باید به خاطر داشت که بچه‌ها از تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و اخلاقی جامعه متأثر می‌شوند و اتفاقا این تاثیرپذیری خیلی سریع رخ می‌دهد، اما گویا متولیان جشنواره کمتر به این واقعیت توجه دارند. در روی صحنه افتتاحیه جشنواره چند مجسمه از شخصیت‌های فیلم «مدرسه موش‌ها» بود که بعد همان مجسمه‌ها را به جلوی در هتل مهمانان جشنواره منتقل کردند. «مدرسه موش‌ها» برای کودکان و نوجوانان امروزی چقدر خاطره‌انگیز است؟ این مجسمه‌های بدساخت، ذهنیت برگزارکنندگان جشنواره از فیلم کودک را نشان می‌دهد که از تجربیات خودشان نشئت گرفته، نه از واقعیت‌های جامعه. زمانی بزرگی گفته بود «دردناک است که بچه‌ها آینده خود را در آینه ما ببینند و به آن راضی باشند، هرچند همه فرهنگ موجود آنان را برای چنین رضایتی آموزش می‌دهد.» اول باید تحولات را فهم کرد و بعد متناسب با آنها گام برداشت. با روند کنونی جشنواره نمی‌توان امید زیادی به روشن شدن موتور سینمای کودک و نوجوان داشت.
« بازگشت به لیست اخبار