«من بچه زعفرانیهام، از ونک به پایین را...» | حمله کاربران به جملههای زننده خانم بازیگر
«بچۀ زعفرانیه، ونک به پایین را پایینشهر میداند و نگران است که بگویند چون شوهر پولدار کرده این حرفها را میزند...» این جملات، چکیده تمام آن چیزی است که فریبا نادری در گفتوگوی اخیر خود با لحنی که به شوخی طعنه میزند گفته است.
«بچۀ زعفرانیه، ونک به پایین را پایینشهر میداند و نگران است که بگویند چون شوهر پولدار کرده این حرفها را میزند...» این جملات، چکیده تمام آن چیزی است که فریبا نادری در گفتوگوی اخیر خود با لحنی که به شوخی طعنه میزند گفته است. شهرت منفی برای خانم بازیگر در واقع جمله فریبا نادری فقط دربارۀ «زعفرانیه» یا «ونک» نیست. او ناخواسته از زبانی استفاده کرده که در فرهنگ شهری امروز، نشانهای از تمایز و برتری تلقی میشود. این لحن، بازتاب یک ذهنیت ریشهدار در بخشهایی از جامعه است که هنوز محل زندگی را با جایگاه اجتماعی افراد یکی میدانند. فریبا نادری که بهتازگی با دریافت سیمرغ جشنواره فیلم فجر در مسیر دیدهشدنِ دوباره قرار گرفته بود، حالا با موجی از انتقاد و واکنش منفی روبهروست؛ واکنشهایی که به خاطر لحن بیانِ او با طعنه و حتی خشم همراه است. موضوعی که نشان میدهد چهرههای شناختهشده نباید نسبت به بار اجتماعی صحبتهای خود بیتفاوت باشند. از «نوکیسگی» تا بچه بالا! از این منظر، جمله فریبا نادری بیش از آنکه صرفاً یک اظهارنظر شخصی باشد، بازنمایی ذهنیتی است که در گویش عامیانه از آن با عنوان «نوکیسگی» یاد میشود؛ ذهنیتی که میل به تمایز و نمایش فاصله طبقاتی را در پسِ شوخی پنهان میکند. نادری در ادامۀ گفتوگو نیز ناخودآگاه به این برداشت دامن میزند؛ آنجا که میگوید: «حالا که اینها را میگویم باز هم میگویند شوهرِ پولدار کرده و از این حرفها میزند.» سپس برای تلطیف گفتههایش، به سابقه خانوادگی اشاره میکند و میگوید مادربزرگش ساکن محله مولوی تهران بوده است، اما در پایان گفتوگو در پاسخ به شوخی مجری، با خنده میگوید: «اگر در خانه زعفرانیه هم نمانم، میروم خانه پدرم در ونک!» جملهای که عملاً گفتههای قبلی را دوباره تثبیت میکند و به مخاطب هشدار میدهد که با یک بچۀ بالا طرف است! صداقت همیشه هم جواب نیست! با این حال ماجرا همینجا تمام نمیشود؛ نادری در بخش دیگری از این گفتوگو با بیان خاطرات مختلف، خود را فردی «عصبی، لجباز، مغرور و فحاش» معرفی کرد. هرچند برخی کاربران این بخش از صحبتهای او را نشانهای از صداقت دانستند، اما در عرصه رسانه، هر صراحت شخصی لزوماً ارزش حرفهای به همراه ندارد. برنامهای با مخاطبان فراوان که عموم آنها را نیز نسل زد (Z ) تشکیل میدهد ظرفیت بازتاب گسترده هر گفتهای را دارد و هنگامی که فردی مشهور مقابل دوربین قرار میگیرد، بخشی از تصویر عمومی او در ذهن جامعه شکل میگیرد. در چنین فضایی، بیان چنین ویژگیهایی برای برخی مخاطبان میتواند به نشانهای از رفتار قابل الگوبرداری تعبیر شود، حتی اگر قصد گوینده صرفاً صداقت بوده باشد. درسی برای افراد مشهور! آنچه واضح است اینکه در این مصاحبه، نادری نشان داد چندان به حدود گفتار در رسانه توجه ندارد. صحبتهای او، حتی اگر با قصد صراحت یا صداقت بیان شده باشد، میتواند بازتاب گستردهای در فضای عمومی داشته باشد و برداشتهای متفاوتی ایجاد کند. در واقع این گفتوگو میتواند کلاس درسی برای سایر افراد مشهور باشد تا با دیدن آن، هم متوجه شوند رسانههای جمعی تا چه حد گستردگی دارند و هر سخنی میتواند فراتر از تصور، در افکار عمومی بازتاب پیدا کند و هم بیاموزند که چه حرفی را کجا و چگونه بزنند.
« بازگشت به لیست اخبار