نگاهی به سناریوهای پیش روی مذاکرات آتش‌بس جنگ غزه/ نگاه تردید آمیز کارشناسان به مذاکرات بر سر طرح ترامپ
علیرغم آغاز دور جدیدی از گفتگوها میان رژیم صهیونیستی و مقاومت فلسطین بر سر آتش‌بس جنگ در غزه، بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران نسبت به بدعهدی همیشگی و نیات شوم سران رژیم صهیونیستی هشدار می‌دهند.
علیرغم آغاز دور جدیدی از گفتگوها میان رژیم صهیونیستی و مقاومت فلسطین بر سر آتش‌بس جنگ در غزه، بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران نسبت به بدعهدی همیشگی و نیات شوم سران رژیم صهیونیستی هشدار می‌دهند. سرویس جهان مشرق - جنگ غزه که از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شده، بیش از دو سال ادامه یافته و منجر به کشته شدن بیش از ۶۶ هزار فلسطینی و ویرانی گسترده شده است. در سپتامبر ۲۰۲۵، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، طرح ۲۱ ماده‌ای (یا ۲۰ ماده‌ای در برخی منابع) خود را برای آتش‌بس فوری و پایان جنگ ارائه کرد. این طرح که با حمایت نتانیاهو و میانجی‌گری قطر، مصر و آمریکا پیش می‌رود، بر تبادل اسرا، خلع سلاح حماس، تشکیل دولت موقت تکنوکرات فلسطینی تحت نظارت بین‌المللی به ریاست ترامپ و تونی بلر، و بازسازی غزه تمرکز دارد. حماس طرح را مشروط پذیرفته و مذاکرات غیرمستقیم از ۶ اکتبر ۲۰۲۵ در مصر ادامه دارد. این طرح با حمایت برخی رهبران عرب مانند اردوغان و المزروعی و کشورهای اروپایی روبرو شده، اما حماس و جهاد اسلامی آن را حمله به موجودیت فلسطینی می‌دانند و به صورت مشروط حاضر به بازگشت به میز مذاکره شده‌اند. جنبش حماس پس از رایزنی با رهبری خود، گروه‌های فلسطینی و میانجیگران، پاسخ زیر را ارائه داد: رژیم صهیونیستی به رهبری نتانیاهو ازاین طرح حمایت می‌کند، اما مخالف خروج کامل از غزه بدون خلع سلاح حماس است و با فشار داخلی راست‌گرایان مانند بن‌گویر برای ادامه جنگ مواجه است. حماس پذیرش مشروط را اعلام کرده و بر خروج فوری اسرائیل و حفظ تسلیحات دفاعی تأکید دارد، اما خلع سلاح و نظارت خارجی را رد می‌کند. آمریکا به رهبری ترامپ ضرب‌الاجل جدیدی تعیین کرده و تهدید به تشدید فشار نظامی در صورت رد طرح کرده است. قطر و مصر به عنوان میانجی، بر اساس تحلیل منابع، چهار سناریو برای نتیجه مذاکرات پیش‌بینی می‌شود: ۱. پذیرش مشروط و آتش‌بس موقت: جنبش حماس بخش‌هایی مانند تبادل اسرا و ورود کمک‌ها را می‌پذیرد، اما مذاکرات بر سر خلع سلاح، عقب نشینی کامل ارتش رژیم صهیونیستی از غزه و مسئله حکومت آینده متوقف می‌شود. آتش‌بس محدود (۲ تا ۴ هفته) با کاهش عملیات نظامی آغاز می‌شود و ترامپ نیز از آن به عنوان یک دستاورد سیاسی برای خود استفاده خواهد کرد. در این شرایط، میزانی کمک‌های مورد نیاز وارد غزه خواهد شد و به بخشی از مشکلات آوارگان فلسطینی رسیدگی خواهد شد اما تنش‌ها همچنان باقی خواهند ماند و از این رو خطر نقض توافق مانند موارد قبلی در ژانویه ۲۰۲۵ وجود دارد. ۲. رد طرح توسط مقاومت و تشدید جنگ: حماس به دلیل مسئله خلع سلاح و نظارت خارجی بر غزه و همچنین ادامه اشغال برخی از نقاط غزه توسط ارتش رژیم صهیونیستی طرح را رد می‌کند. ترامپ و نتانیاهو حملات علیه مردم فلسطین را تشدید کرده و یک طرح صلح محدود در برخی از مناطق عاری از درگیری در غزه اجرا می‌شود. در این وضعیت، پرونده جنگ بیش از پیش پیچیده خواهد شد که بنابر شواهد موجود، نتانیاهو و حلقه اطرافیان وی از جمله بن گویر و اسموتریچ، خواهان این وضعیت هستند. نتانیاهو نیز بقای بیشتر خود را در ادامه چنین شرایطی می‌بیند، کمااینکه پس از طرح ترامپ وی اعلام کرد که اگر منافع و خواسته‌های اصلی اسرائیل تامین نشود، این رژیم به طرح آتش بس ترامپ عمل نخواهد کرد. ۳. توافق جامع و آغاز بازگشت ساکنان غزه به مناطق خود: با اصلاحات جزئی مانند نقش بیشتر گروه‌های فلسطینی از جمله جنبش حماس در حکومت آینده غزه و تجدید نظرهایی در رابطه با موضوع خلع سلاح تدریجی نیروهای مقاومت، یک حکومت فلسطینی به همراه یک شورای ناظر بین‌المللی در غزه مستقر شده و ساخت و ساز بخشی از ویرانه‌های ناشی از جنگ آغاز می‌شود. این سناریو می‌تواند به صلح بلندمدت و مسیر تشکیل دولت فلسطینی منجر شود، اما همچنان ریسک نقض توافق توسط رژیم صهیونیستی باقی خواهد ماند، چرا که بسیاری از سران این رژیم خواهان تسلط کامل بر غزه هستند، وضعیتی شبیه به کرانه باختری. ۴. شکست مذاکرات و بن‌بست کامل: اختلاف بر سر جزئیات مانند خروج کامل اسرائیل و مسئله سلاح مقاومت،،پ مذاکرات را متوقف می‌کند. جنگ ادامه می‌یابد و ترامپ فشار نظامی بر غزه را با حمایت کامل از حملات رژیم صهیونیستی افزایش می‌دهد. این سناریو به حمایت بیشتر کاخ سفید از نسل‌کشی اسرائیل و عمیق‌تر شدن بحران انسانی منجر می‌شود. در حال حاضر، بسیاری از کارشناسان عبری زبان نیز با ناقص خواندن طرح آتش‌بس ترامپ، نسبت به توافق آتش‌بس هشدار داده و آن را نوعی شکست این رژیم در دستیابی به اهداف خود در جنگ دوساله غزه عنوان می‌کنند، چرا که به عقیده آنها، خروجی طرح ترامپ، باقی ماندن مقاومت در غزه است و این یعنی عدم دستیابی به اصلی ترین هدف و شعاری که در آغاز جنگ سران این رژیم آن را اعلام کرده بودند: شکست مقاومت در غزه و از بین بردن کامل آن. نتانیاهو نیز به خوبی می‌داند در صورتی وقوع چنین مسئله‌ای، آخرین شانس خود برای ادامه بقا در قدرت را ازدست خواهد داد و از این رو هرگز حاضر به پذیرش آتش‌بسی که در آن جنبش مقاومت حماس و سایر جنبش‌های مقاومت فلسطینی از جمله جهاد اسلامی در اداره آینده غزه نقش دارند، نخواهد شد. از این رو بسیاری از کارشناسان، به مذاکرات جاری با شک و تردید ناشی از احتمالات مختلف دنبال کرده و نسبت به نقض توافق و بدعهدی مجدد سران رژیم صهیونیستی هشدار می‌دهند.
« بازگشت به لیست اخبار