وام ۱۵ میلیونی وزارت ارشاد برای ۱۰۰ هزار نفر
محدودیت‌های اقتصادی، دسترسی به کالاهای فرهنگی ـ هنری را برای بسیاری از خانواده‌ها دشوار کرده و این موضوع سبب کاهش سرانه مصرف فرهنگی شده است.
محدودیت‌های اقتصادی، دسترسی به کالاهای فرهنگی ـ هنری را برای بسیاری از خانواده‌ها دشوار کرده و این موضوع سبب کاهش سرانه مصرف فرهنگی شده است. به گزارش ، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با استناد به داده‌های مرکز آمار کشور گفته است که سهم هزینه‌کرد خانوار در بخش فرهنگی که در سال ۱۳۹۶ معادل ۱۱.۷۴ درصد از کل سبد خانوار بوده، در سال ۱۴۰۲ به ۷.۸۵ درصد کاهش یافته است؛ افتی نزدیک به ۴ درصد که طی شش سال رخ داده و به گفته او مختص یک دهک خاص هم نیست و در تمام دهک‌های جامعه مشاهده می‌شود. پیامدهای افزایش «فقر فرهنگی» در جامعه از سوی دیگر در شرایطی که به گفته سیدعباس صالحی و بر اساس آمارها، رقم کل هزینه فرهنگی کشور در سال ۱۴۰۲ حدود ۴۱۰ هزار میلیارد تومان بوده است، اما نیمی از آن به مد و پوشاک اختصاص داشته است که به طور مستقیم کالای فرهنگی نیست، اما در تماس با فرهنگ است و در این میان سهم نشر و کتاب تنها ۵ هزار میلیارد تومان بوده است. وضعیتی که او آن را نشانه‌ای از افزایش «فقر فرهنگی» می‌داند و تاکید می‌کند: «در جامعه‌ای که به طور پیوسته مصرف فرهنگی‌اش کم شود خیلی نمی‌توان امیدی به آینده فرهنگی آن داشت.» آنچه واضح است اینکه کاهش سهم مصرف فرهنگی در سبد خانوار، تنها یک تغییر عددی در آمار رسمی نیست بلکه نشانه‌ای از دگرگونی گسترده در الگوهای زندگی روزمره است. وقتی خانواده‌ها در مواجهه با فشارهای تورمی ناچار به اولویت‌بندی هزینه‌های خود می‌شوند، نخستین بخشی که کنار گذاشته می‌شود معمولاً حوزه فرهنگ است؛ کتاب، سینما، تئاتر یا سایر کالاهای فرهنگی به کالاهای لوکس تبدیل می‌شوند که امکان حذف یا تعویق آن‌ها وجود دارد. نتیجه این روند، ضعیف شدن تدریجی پیوند افراد با تجربه‌های فرهنگی و کاهش فرصت‌های یادگیری، خلاقیت و مشارکت اجتماعی است. از سوی دیگر، پایین ماندن سطح مصرف فرهنگی پیامدهایی فراتر از سبد خانوار دارد. در سطح کلان، گردش مالی محدود در حوزه فرهنگ به معنای کوچک شدن بازار برای ناشران، هنرمندان و تولیدکنندگان فرهنگی است و همین موضوع به رکود و کاهش کیفیت تولیدات منجر می‌شود. در بلندمدت، این چرخه سبب بروز وضعیتی می‌شود که در آن نه تنها دسترسی جامعه به محصولات فرهنگی کاهش می‌یابد، بلکه انگیزه و توان تولیدکنندگان برای خلق آثار تازه نیز از میان می‌رود. فلسفه شکلگیری «فرهنگ کارت» در این راستا سیدصادق پژمان ـ مدیر عامل موسسه کمک به توسعه فرهنگ و هنر درباره شکلگیری فلسفه صدور «فرهنگ‌کارت»، توضیح داد: یکی از کلان‌برنامه‌های اصلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت چهاردهم، موضوع رونق اقتصاد فرهنگ و یکی از موارد زیر شاخه این موضوع هم، بحث افزایش هزینه‌کرد خانوار در حوزه محصولات و خدمات فرهنگی ـ هنری است. او با استناد به آمارهای موجود در این حوزه، اظهار کرد: میانگین هزینه فرهنگی خانوار کل کشور در سال ۱۳۹۶حدود ۲۳ میلیون بوده است و در سال ۱۴۰۲ این عدد به حدود ۱۵ میلیون رسیده و با کاهشی حدودا هشت میلیونی مواجه بوده است. این عدد نشان می‌دهد به دلیل مسئله تورم و احتمالاً کم شدن سرانه درآمدی خانوار، محصولات و خدمات فرهنگی کمتر در اعتبار هزینه‌ای خانواده حساب شده و به همین دلیل یکی از برنامه‌هایی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر آن تمرکز کرده است، بحث رونق اقتصاد فرهنگ است. پژمان ادامه داد: مطابق این برنامه، طی شش ماه اخیر موضوع «فرهنگ‌کارت» را دنبال کردیم. این موضوع نیاز به اعتباراتی داشت که خارج از ظرفیت اعتباری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود، از این رو با همکاری بانک ملت، طرح «فرهنگ‌کارت» اجرایی‌سازی شد. او با اشاره به کاهش مصرف واقعی فرهنگی کشور، این موضوع را یک هشدار مهم دانست و اظهار کرد: البته این توجه باید در تمام بخش‌های کشور وجود داشته باشد نه اینکه صرفا از بخش فرهنگ و هنر توقع داشته باشیم. حوزه اقتصادی کاملا به حوزه فرهنگی وابسته است و توجه به این نکته هم ضروری است که هزینه برای حوزه فرهنگ به معنای سرمایه‌گذاری بلندمدت در این زمینه است. گام اول اجرایی‌سازی «فرهنگ کارت» برای ۱۰۰هزار نفر او با بیان اینکه روند صدور فرهنگ‌کارت‌ها از هفته آینده آغاز می‌شود، گفت: با صنوف و تشکل‌های فرهنگی مختلف در ارتباط هستیم تا اسامی را به دست ما برسانند و کارت افراد از طریق بانک صادر شود. سعی می‌کنیم کامل شویم پژمان درباره روند معرفی سامانه‌های تحت پوشش «فرهنگ کارت» توضیح داد: همچنان روند احصاء سامانه‌ها ادامه دارد و همزمان با روند ثبت اسامی کسانی که در مرحله اول واجد شرایط دریافت کارت هستند، اسامی درگاه‌ها هم نهایی می‌شود و از هفته آینده این موارد به مرور اعلام می‌شود. مدیر عامل موسسه کمک به توسعه فرهنگ و هنر با بیان اینکه این روند همچنان در حال توسعه است، گفت: حتما در آغاز کامل نیستیم و به مرور دامنه فعالیت‌مان توسعه پیدا می‌کند. او با تاکید بر اهمیت رونق توسعه کسب و کارهای فضای فرهنگ و هنر اظهار کرد: متاسفانه بعد از جنگ ۱۲ روزه مشکلات نقدینگی در فضای کسب و کارهای فرهنگی ـ هنری و حتی رسانه‌ای به وجود آمد و این امر، تامین نقدینگی را دچار مشکل کرده است. امیدواریم با ورود این اعتبارات در فضای کسب و کارهای مذکور، شاهد رونق در این فضا باشیم. بازپرداخت مبلغ در چهار قسط مدیر عامل موسسه کمک به توسعه فرهنگ و هنر در پایان با بیان اینکه امید می‌رود این اقدام بتواند مرهمی بر زخم کاهش سرانه مصرف فرهنگی در کل کشور باشد، اظهار کرد: این کار فعلا یک سیاست التیام‌بخش است و به سرعت نمی‌تواند برطرف کننده تمام مشکلات باشد چرا که باید در سطح کلان به این چالش پرداخت، اما نمی‌شود ما هم دست روی دست بگذاریم. باید بتوانیم مطابق کلان‌برنامه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وظایفی که به عهده داریم از تمام ظرفیت خود برای رفع چالش استفاده کنیم.
« بازگشت به لیست اخبار