واکنش عربی اسلامی به طرح ترامپ!

به گزارش مشرق،کانال تلگرامی موسسه مطالعاتی تحریریه در مطلبی با موضوع واکنش عربی اسلامی به طرح ترامپ نوشت: دیشب متعاقب اقدام ترامپ در اعلام طرح خود درباره جنگ غزه، بیانیه وزرای خارجه عربستان، ترکیه، قطر، اردن، مصر، اندونزی، پاکستان و امارات منتشر شد اما قرائت غالب چندان منعکس کننده فحوای این بیانیه نیست. قبل از هر چند چنان که قبلا هم گفته شده است مواضع برخی کشورهای غربی از جمله اسپانیا در مخالفت با تداوم جنگ و فشار برای توقف آن پیشروتر از مواضع عربی و اسلامی بوده است و این دول به هر دلیلی که هست ظرفیت‌های خود را برای توقف این نسل‌کشی به کار نگرفته‌اند. با این حال، در تحلیل وقایع و مواضع جا دارد واقع‌بینانه و منصفانه برخورد کرد. در این زمینه هم هر چند تحلیل‌ها درباره بیانیه وزرای خارجه هشت کشور عربی و اسلامی، حول محور استقبال این کشورها از طرح ترامپ و پذیرش کامل آن و در تنگنا گذاشتن بیشتر حماس است، اما واقعیت این است که محتوای بیانیه واجد چنین قرائتی نیست و ظاهرا با دقت و وسواس خاصی هم نوشته شده است. چند نکته در این باره: در این بخش هم آورده‌اند طرحی که متضمن پایان جنگ غزه، بازسازی آن، ممانعت از کوچاندن فلسطینی‌ها پیشبرد روند صلح عادلانه و مخالفت با ملحق کردن کرانه باختری است. اینجا هیچ اشاره‌ای به دیگر بندهای طرح ترامپ درباره خلع سلاح حماس، تشکیل شورای بین‌المللی و استقرار نیروهای عربی و خارجی در غزه و دیگر بندهای مورد مخالفت طرف فلسطینی نشده است. دوم: وزرای خارجه هشت کشور در بخش دیگری از بیانیه بر آمادگی خود برای «تعامل مثبت و سازنده با آمریکا و طرف‌های ذی ربط» برای دستیبابی به توافق و ضمانت اجرای آن تاکید می‌کنند. اینجا هم این کشورها بر ضرورت دستیابی به توافق از طریق تعامل مثبت و سازنده با همه طرف‌های مربوطه تاکید دارند. دو معنا و نکته مهم نیز در این بخش نهفته است؛ نخست این که این طرح باید به توافق همه طرف‌ها برسد و نه این که یکجانبه و تحمیلی شود و دیگری این که با مشارکت همه طرف‌‎ها این توافق به دست آید که متضمن تاکید ضمنی بر گفتگو با حماس است. سوم: بخش پایانی بیانیه نیز متضمن نکات مهمی است. در این بخش، این کشورها بر تعهد مشترک خود برای همکاری با آمریکا برای پایان جنگ غزه از طریق یک توافق جامع تاکید کرده‌اند. درباره مشخصات این توافق هم قید کرده‌اند که ضامن مسائل زیر باشد: ارسال بدون محدودیت کمک‌های انسانی کافی به نوار غزه، عدم کوچاندن فلسطینی‌ها، آزادی گروگان‌ها، ایجاد مکانیسمی امنیتی برای تضمین امنیت همه طرف‌‎ها، عقب‌نشینی کامل اسرائیل از غزه، بازسازی نوار غزه، تثبیت فرایندی برای صلح جامع بر اساس راه حل دو دولتی، یکپارچه‌سازی کامل باریکه غزه و کرانه باختری در کشور فلسطینی بر اساس حقوق بین الملل. چنان که ملاحظه می‌‎شود در این بخش از بیانیه هم هیچ اشاره‌ای به بندهای جنجالی و مورد مخالفت طرف فلسطینی در طرح ترامپ نشده است. در مجموع می‌توان گفت که بیانیه هشت کشور عربی و اسلامی بر بندها و نکاتی تاکید دارد که بیشتر با خواسته‌های طرف فلسطینی و حماس همخوانی دارد. اما این که در پشت پرده هم چنین است یا نه چیز دیگری است. اما از فحوای بیانیه پر واضح است که: اولا، کشورهای امضا کننده این بیانیه چه فرادا چه جمعا نمی‌خواهند با ترامپ در بیفتند و او را خشمگین و عصبانی کنند. ثانیا، این کشورها نمی‌خواهند مسئولیت شکست طرح ترامپ بر گردن آن‌ها بیفتد. این بیانیه پژواک موضع مشترک و جمعی این هشت کشور است و به این معنا نیست که تک تک این کشورها عینا همین موضع را دارند. در میان آن‌ها کشورهایی چون امارات و عربستان اساسا با دیگر بندهای طرح ترامپ درباره خلع سلاح حماس و غیره مشکلی ندارند و مشوق آن هم هستند، اما کشورهای دیگری چون ترکیه، قطر و اندونزی و پاکستان که روابط خوبی هم با حماس دارند، چندان با این بندها همراه نیستند. در کل این بیانیه عربی اسلامی با توجه به دست به عصا بودن و نگرانی این کشورها از واکنش ترامپ چندان کمک حال فلسطین و حماس نیست اما در عین حال هم همین که هیچ اشاره‌ای به شرط خلع سلاح حماس و استقرار نیروهای خارجی و غیره نکرده مسبب فشاری علیه این تشکیلات نیز نیست. آنگونه که برخی منابع می‌گویند ترامپ حتی رهبران این چند کشور را هم فریب داده و ملاحظات آن‌ها را اعمال نکرده و تلاش کرده است که آن‌ها را در برابر امر واقع قرار دهد. به فرض صحت این مدعا، احتمالا این کشورها نیز به همین خاطر در بیانیه خود صرفا بر موارد مورد موافقت خود اشاره کرده‌اند. *بازنشر مطالب شبکه‌های اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکه‌ها منتشر می‌شود.