پشتپرده انتشار یک سند امنیتی از سوی آمریکاییها علیه پوتین/ ایجاد «اختلال اطلاعاتی» علیه تهران و مسکو پس از جنگ ۱۲ روزه!
در روزهای اخیر انتشار یک سند اطلاعاتی درباره روسیه با محوریت ایران مورد توجه برخی رسانهها قرار گرفته است.
در روزهای اخیر انتشار یک سند اطلاعاتی درباره روسیه با محوریت ایران مورد توجه برخی رسانهها قرار گرفته است. سرویس سیاست مشرق- در روزهای اخیر انتشار یک سند اطلاعاتی درباره روسیه با محوریت ایران مورد توجه برخی رسانهها قرار گرفته است. ماجرا از این قرار است که وبسایت آرشیو امنیت ملی آمریکا بهتازگی سندی از گفتوگوی محرمانه ولادیمیر پوتین و جورج دبلیو بوش در سال ۲۰۰۱ منتشر کرده که به ادعای این نهاد، حاوی جزئیاتی از مواضع مسکو درباره برنامههای موشکی و هستهای ایران است. در این سند که به ادعای آرشیو امنیت ملی آمریکا از یادداشتهای رسمی این جلسه تهیه شده، پوتین در جریان این دیدار اعلام کرده است که روسیه انتقال فناوری موشکی به ایران را محدود خواهد کرد و مدعی شده که کارشناسان ایرانی به دنبال دستیابی به اطلاعات حساس بودهاند. در این سند به نقل از رئیسجمهوری روسیه آمده است که «تردیدی نیست که آنها خواهان سلاح هستهای هستند» و مسکو به نیروهای خود دستور داده است چنین اطلاعاتی در اختیار ایران قرار نگیرد. این گفتوگو ۱۶ ژوئن ۲۰۰۱ در قلعه بردو در اسلوونی و در حاشیه نخستین دیدار حضوری پوتین و بوش انجام شده و طبق ادعای منتشرکنندگان سند، طیف گستردهای از موضوعات از جمله ثبات راهبردی، معاهده ABM (بر اساس این توافقنامه، در برابر پذیرش تعهد متقابل مبنی بر کاهش تولید موشکهای ضد موشک، شمار موشکهای بالستیک اتحاد شوروی حداکثر ۱۶۰۰ موشک و برای آمریکا حداکثر ۱۰۵۴ موشک در نظر گرفته شد)، عدم اشاعه، ایران، کره شمالی، گسترش سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، وضعیت چچن و آینده روابط روسیه و غرب در آن مطرح شده است. در بخشهایی از این سند، بوش نگرانیهای واشنگتن درباره ایران و انتقال فناوریهای حساس را مطرح میکند و در مقابل، پوتین با اشاره به «روابط پیچیده تاریخی» مسکو و تهران، از تعاملات محدود و کنترلشده روسیه با ایران سخن میگوید. به نظر میرسد که انتشار این سند از سوی آمریکاییها که توسط روسها نیز تائید نشده دارای زوایای قابل توجه و تاملی است که حاکی از ایجاد «جنگ اختلال اطلاعاتی» باشد که هدفش سند راهبردی همکاری استراتژیک میان ایران و روسیه باشد. ایران و روسیه به کدام سو در حرکت هستند؟ در دورانی که تحولات بینالمللی با پیچیدگی و چندلایگی فزایندهای همراه است، همکاریهای راهبردی میان کشورها نهتنها به یک ضرورت، بلکه به یک امر حیاتی تبدیل شدهاند. این همکاریها در شرایطی که جهانیشدن و وابستگی متقابل اقتصادی، سیاسی و امنیتی کشورها به یکدیگر بیش از پیش افزایش یافته، اهمیت بیشتری پیدا کرده است. یکی از مهمترین پروژههای مشترک راهبردی ایران و روسیه، کریدور حملونقل شمال ـ جنوب است. تکمیل این کریدور میتواند منافع اقتصادی چشمگیری برای ایران ایجاد کند و دسترسی روسیه به بازارهای جهانی را تسهیل نماید. برای نمونه، تکمیل این کریدور میتواند زمان و هزینه حملونقل کالا بین روسیه و هند را به میزان قابل توجهی کاهش دهد و ایران را به یک هاب حملونقل منطقهای تبدیل کند. با وجود امضای «سند جامع راهبردی همکاری» و وجود چارچوبهای حقوقی مساعد، موانع اجرایی همچنان پابرجاست. در حال حاضر، حجم توافقهای امضا شده به حدود ۲۵ میلیارد دلار میرسد، اما سطح مبادلات اقتصادی دو کشور همچنان پایین است. رفع موانع اجرایی برای تحقق این قراردادها امری ضروری تلقی میشود. برای مثال، مشکلات بانکی و مالی ناشی از تحریمها، نبود زیرساختهای لازم و مشکلات لجستیکی از جمله موانع عمده در این زمینه هستند. ایران و روسیه در بسیاری از موضوعات منطقهای و بینالمللی، اشتراک نظر قابل توجهی دارند. برای نمونه، هر دو بر ضرورت ایجاد ثبات در خاورمیانه و مخالفت با مداخله قدرتهای فرامنطقهای تأکید دارند. همچنین نگرانیهای مشترک در قبال طرحهای غرب در قفقاز، همکاری تهران و مسکو را به عاملی برای جلوگیری از پیشبرد رویکردهای یکجانبه و تقویت صلح در منطقه تبدیل کرده است. برای مثال، همکاری ایران و روسیه در سوریه بهعنوان یک نمونه بارز از هماهنگی و همکاری راهبردی در مسائل منطقهای قابل اشاره است. این همکاری نهتنها به ثبات سیاسی در سوریه کمک کرده است، بلکه مانع از پیشروی گروههای تروریستی و افراطی در منطقه شده است. مواضع روسیه بهعنوان عضو دائم شورای امنیت در قبال موضوعاتی مانند برنامه هستهای ایران از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است. مسکو در برابر فعالسازی مکانیسم ماشه و بازگشت تحریمهای شورای امنیت ایستاده و اگرچه نتوانسته از فعالسازی «اسنپبک» جلوگیری کند، اما در عمل با ایجاد موانع در اجرای تحریمها و شکستن اجماع بینالمللی علیه ایران، نقش مهمی ایفا کرده است. برای مثال، روسیه در مذاکرات هستهای ایران و گروه ۵+۱ (برجام) بهعنوان یک طرف تأثیرگذار و حمایتکننده از حقوق ایران در استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای عمل کرده است. این حمایتها نهتنها به ایران کمک کرده است تا از حقوق خود در عرصه بینالمللی دفاع کند، بلکه به تقویت موقعیت ایران در مذاکرات و افزایش اعتمادبهنفس این کشور در برابر قدرتهای غربی نیز کمک کرده است. با توجه به تغییرات پرشتاب در نظام بینالملل، همکاری ایران و روسیه میتواند موقعیت هر دو کشور را در نظم در حال تحول جهانی ارتقاء دهد. این امر مستلزم نگاهی بلندمدت، رفع موانع اجرایی و بهرهگیری از فرصتهای مشترک در ابعاد اقتصادی، امنیتی و بینالمللی است. تقویت این همگرایی نهتنها منافع ملی دو کشور را تأمین میکند، بلکه میتواند به عاملی برای ثباتبخشی در مناطق پیرامونی تبدیل شود. برای مثال، همکاری ایران و روسیه در زمینه انرژی، حملونقل، امنیت و دفاع میتواند به ایجاد یک بلوک قدرتمند و مستقل در برابر قدرتهای غربی کمک کند و مانع از سلطه یکجانبه این قدرتها بر منطقه شود. همچنین این همکاری میتواند به ایجاد یک نظم جهانی چندقطبی و عادلانهتر کمک کند و به توازن قوا در عرصه بینالمللی بیفزاید. ظرفیت همکاری میان ایران و روسیه چقدر است؟ همکاریهای دفاعی و امنیتی در روابط ایران و روسیه نهتنها به تقویت توان دفاعی هر دو کشور کمک میکند، بلکه میتواند به ایجاد یک منطقه امن و پایدار در خاورمیانه و قفقاز نیز بیفزاید. این همکاریها نهتنها به ایران و روسیه کمک میکند تا از منافع ملی خود دفاع کنند، بلکه میتواند به ایجاد یک منطقه امن و پایدار در منطقه کمک کرده و مانع از گسترش تنشها و درگیریهای نظامی شود. با توجه به تحریمهای غرب علیه هر دو کشور، ایران و روسیه نیاز دارند تا از طریق همکاریهای اقتصادی و انرژی، خود را در برابر فشارهای اقتصادی مسلح سازند و راههای جدیدی برای دسترسی به بازارهای جهانی و منابع مالی پیدا کنند. این همکاریها نهتنها به تقویت اقتصاد هر دو کشور کمک میکند، بلکه میتواند به ایجاد یک بلوک اقتصادی قدرتمند در منطقه منجر شود و مانع از سلطه یکجانبه قدرتهای غربی بر اقتصاد منطقه گردد. این روزها آمریکاییها تصویری از روابط راهبردی میان تهران، پکن و مسکو دریافت میکنند که برای جاگیریهای بعدی بینالمللی اثرگذاری بالا دارد، هر قدر که این تعاملات شکل جدیتری به خود بگیرد، اختلال، سنگاندازی و فاصلهگذاری برای درک آن بالاتر خواهد رفت، درک روابط ایران با همسایگان و شرکا نیاز به هوشمندی و پذیرش سطح تواناییهای طرفین دارد، برنده این بازی، مسیری را ریل گذاری خواهد کرد که قطار ناتو را جا خواهد گذاشت.
« بازگشت به لیست اخبار