پیام راهبردی سپاه به آمریکا | پایان هشدارهای لفظی و رمزگشایی از انتقام هوشمندانه ایران
تهران با این اقدام اعلام کرد که معادله بازدارندگی در خلیج فارس یکطرفه نیست و ایران نهتنها از موضع دفاعی برخورد نمیکند، بلکه اگر امنیت کشتیرانیاش تهدید شود، قادر است در میدان عمل هزینهسازی کند.
تهران با این اقدام اعلام کرد که معادله بازدارندگی در خلیج فارس یکطرفه نیست و ایران نهتنها از موضع دفاعی برخورد نمیکند، بلکه اگر امنیت کشتیرانیاش تهدید شود، قادر است در میدان عمل هزینهسازی کند. به گزارش همشهریآنلاین، اقدام اخیر نیروی دریایی سپاه پاسداران در توقیف نفتکش حامل پرچم جزایر مارشال در تنگه هرمز، با استناد به نقض قوانین دریایی و مقررات مرتبط با عبور و حمل محموله انجام شد، اما در سطح راهبردی معنایی بسیار فراتر از یک اقدام معمولی انتظامی دارد. اقدام اخیر نیروی دریایی سپاه پاسداران در توقیف نفتکش حامل پرچم جزایر مارشال در تنگه هرمز، در بستر پیچیدهای از تحولات امنیتی منطقهای و فشارهای فزاینده غرب علیه ایران رخ داد. این عملیات اگرچه با استناد به نقض قوانین دریایی و مقررات مرتبط با عبور و حمل محموله انجام شد، اما در سطح راهبردی معنایی فراتر از یک اقدام نظامی دارد. این تهدیدات در شرایطی مطرح شدند که واشنگتن در تلاش است موقعیت خود در امنیت کشتیرانی منطقه را احیا کرده و قواعد بازی را بازتعریف کند. توقیف نفتکش مذکور در چنین شرایطی، آن هم با پرچمی که به لحاظ حقوقی و سیاسی به رژیم دریایی تحت حمایت آمریکا مرتبط است، حامل پیام روشن و دقیقی برای واشنگتن بود. حتی اگر علت ظاهری این توقیف مستقیماً به مسائل فنی و حقوقی مربوط باشد، انتخاب چنین هدفی معنای نمادین دارد و نشان میدهد ایران حاضر است در همان حوزهای واکنش نشان دهد که آمریکا تلاش داشت از آن برای اعمال فشار بهرهبرداری کند. تهران با این اقدام اعلام کرد که معادله بازدارندگی در خلیج فارس یکطرفه نیست و ایران نهتنها از موضع دفاعی برخورد نمیکند، بلکه اگر امنیت کشتیرانیاش تهدید شود، قادر است در میدان عمل هزینهسازی کند. این پیام راهبردی نشاندهنده انتقال بازدارندگی از سطح گفتار به سطح اقدام است؛ یعنی ایران به جای اتکا به هشدارهای لفظی، توانست پاسخی عملی ارائه دهد که هم شدت آن کنترلشده است و هم معنا و پیام روشنی دارد. ایران با کنترل مستمر آبراههای حیاتی و توانایی اعمال نظارت و توقف کشتیها در صورت نقض قوانین، در حال بازتعریف قواعد امنیت منطقهای است. پیام ضمنی این اقدام به کشورهای منطقه و شرکتهای بینالمللی آن است که عبور از این مسیر استراتژیک بدون در نظر گرفتن خطوط قرمز ایران هزینهساز خواهد بود و هیچ بازیگر خارجی نمیتواند معادلات امنیتی را بدون نقش ایران تنظیم کند. این اقدام در زمانی صورت گرفت که آمریکا در تلاش برای تشکیل ائتلافهای دریایی جدید در منطقه بود، اما توقیف اخیر نشان داد معماری امنیتی منطقه بدون در نظر گرفتن اراده و قدرت عملی ایران پایدار نخواهد بود. درواقع این اقدام بخشی از تلاش تهران برای تثبیت نقش خود بهعنوان قدرت تعیینکننده در امنیت خلیج فارس است. نکته مهم در تحلیل این رویداد، متناسببودن اقدام ایران با سطح تهدیدات آمریکا است. جمهوری اسلامی دقیقاً در همان حوزهای واکنش نشان داد که ایالات متحده تهدید کرده بود در آن هزینهسازی کند. این الگو در ادبیات امنیتی به «پاسخ متناسب» شناخته میشود؛ اقدامی که ضمن جلوگیری از تشدید بحران، بازدارندگی را بازسازی کرده و اجازه نمیدهد طرف مقابل تصور کند رفتارهایش بدون هزینه خواهد بود. درواقع این پیام در چارچوبی حقوقی و قابل توجیه منتقل شد؛ پیامی که میگوید ایران میدان عمل را ترک نخواهد کرد و هرگونه تهدید نسبت به منافع دریایی و کشتیهای ایرانی موجب تهدید منافع آمریکا خواهد شد. به این ترتیب، این رویداد نشان داد تهران در برابر تهدیدات آمریکا تنها یک بازیگر منفعل نیست و ثابت کرد که ایران توانایی شکل دادن به قواعد امنیتی منطقه را دارد. حضور آمریکا، حتی با همه ادعاهایش درباره تضمین امنیت کشتیرانی، نمیتواند فضای عملیاتی را به گونهای مدیریت کند که نقش ایران نادیده گرفته شود. تهران با این اقدام یادآوری کرد که امنیت خلیج فارس بدون مشارکت ایران نه امکانپذیر است و نه پایدار، و هرگونه تهدید مستقیم یا غیرمستقیم علیه آزادی عمل ایران با واکنشی مواجه خواهد شد که میتواند معادلات منطقهای را اصلاح یا بازتعریف کند. توقیف این نفتکش، نه یک حادثه موردی، بلکه حلقهای از زنجیره بازدارندگی فعال ایران است که با هدف ایجاد توازن در برابر تهدیدات آمریکا و تثبیت نقش ایران در امنیت منطقهای طراحی شده است.
« بازگشت به لیست اخبار