
چینیها دارند از یک عروسک معمولی کره میگیرند/ لبوبو مأمور دیپلماسیعمومی چین
حالا چینیها با لبوبو و نژا۲، چیزی را خلق کردهاند که تاکنون به اندازه ۸.۶ برابر مجموع بودجه اعتبارات فرهنگ و هنر در دو سال اخیر فروش داشته است.
بیش از یک میلیون لبوبو در ایران فروخته شد هژمونی فرهنگی چین در حال غلبه است نژا۲ در سال جدید چینی تولید شد و به عنوان مهمترین انیمیشن میهنی چین وایرال شد. چند هفته پیش از اکران این اثر تمام بازار چین را محصولات این انیمیشن پر کرد. آدریان تانگ، تحلیلگر ارشد مؤسسه Media Partners Asia میگوید: «این فیلم بر اساس اساطیر چینی ساخته شده، پس ریشههای عمیقی در فرهنگ دارد که بازتاب پیدا میکند. همچنین مضامین معاصر مثل عدالت اجتماعی را در خود جای داده که نسل جوان را جذب میکند.» چن و کیو که تهیهکنندگان این انیمیشن هستند، میگویند: «حتی مخاطبان غربی از سطح کیفیت این انیمیشن شگفتزده شدند. پیشرفتهای انیمیشن کامپیوتری در پنج سال اخیر باعث شده بین دو فیلم نژا جهشی عظیم در کیفیت ایجاد شود.» نکته قابل توجه اینجاست که لبوبو هم به مانند نژا۲ روی عناصر فرهنگی بومی و کهن تمرکز و توجه کرده است. طراح چینی این عروسک کیسینگ لانگ میگوید؛ لبوبو یک الف است که بر اساس عناصر فرهنگی چین و اروپای شمالی ساخته شده، شیاطینی که وجود داشتند و چندان منفور نبودند. اما کیسینگ لانگ کیست؟ مرد چینی- بلژیکی که با باربی طرف شد کیست؟ کیسینگ لاَنگ، متولد هنگکنگ در ۱۹۷۲، در کودکی همراه خانوادهاش به هلند مهاجرت کرد. در غیاب سرگرمیهای دیجیتال، او به داستانگویی و طراحی روی آورد. لَنگ به هایپبیست گفته است: «دوست داشتم کتاب داستان بخوانم و تحتتأثیر افسانههای باستانی الفهای اروپایی بودم.» او افزود: «در کودکی نه کنسول بازی بود و نه کامپیوتر، بنابراین مجبور بودم با قلم عروسک بکشم و از همان وقت ایده نقاشی افسانهها در ذهنم شکل گرفت.» آمریکا و چین وارد جنگ جدیدی میشوند؟ لبوبو با ظاهر عجیب و بهظاهر «زشت» خود، و نژا۲ با اتکا به اسطورهای ریشهدار در فرهنگ چینی، بهسرعت توانستند مخاطبان را تسخیر کنند. رمز این موفقیت نه در زیبایی کلاسیک غربی، بلکه در مفهومی است که نسل جوان آن را «کیوت بودن» مینامد؛ کیفیتی که برخلاف کمالگرایی آمریکایی، به نقصها و ناموزونیها جنبهای جذاب و دوستداشتنی میبخشد. این همان نقطهای است که چین از طریق آن توانست گفتمان زیباییشناسی و مصرف فرهنگی را به سمت دیگری سوق دهد. از سوی دیگر، استقبال جهانی از این محصولات گواهی است بر تغییر ذائقه مخاطبان. دیگر لازم نیست یک شخصیت کارتونی معیارهای هالیوودی از زیبایی یا قصهپردازی را داشته باشد. کافی است حامل یک فرهنگ تازه، یک زبان بصری متفاوت، یا حتی نمادی از «ضدکمالگرایی» باشد تا بتواند دل نسل Z و آلفا را به دست آورد. این همان چیزی است که لبوبو و نژا۲ را به سلاحهای فرهنگی چین بدل کرده است. به بیان دیگر، جنگ تمدنی امروز صرفاً در میدانهای نظامی یا اقتصادی جریان ندارد. همانطور که اعداد و ارقام لبوبو و نژا۲ نشان میدهند، نبرد اصلی در حوزه «ذائقه فرهنگی» و «تصویرسازی از آینده» در حال وقوع است. چین با استفاده از قدرت نرم و سرمایهگذاری هوشمندانه در محصولات فرهنگی، نشان داده که میتواند الگوهای مصرف و معیارهای زیبایی را در سطح جهانی بازتعریف کند. این تغییر پارادایم، پیامی جدی برای آمریکا دارد: هژمونی فرهنگی دیگر انحصاری نیست، و میدان نبرد تمدنی آینده بیش از هر چیز، در عرصه فرهنگ رقم خواهد خورد. عرصهای که حالا چینیها در آن حرف اول را میزنند.
« بازگشت به لیست اخبار