گسست روابط ترکیه و اسرائیل پایدار خواهد بود؟

برخی از تحلیلگران ترکیه نگاهی عملگرایانه به رابطه با رژیم صهیونیستی دارند و برخی دیگر، درباره چالش‌ها و پیامدها هشدار می‌دهند.

برخی از تحلیلگران ترکیه نگاهی عملگرایانه به رابطه با رژیم صهیونیستی دارند و برخی دیگر، درباره چالش‌ها و پیامدها هشدار می‌دهند. به گزارش مشرق، این روزها در ترکیه، بسیاری از تحلیلگران و ناظران سیاسی، درباره احتمال تغییراتی جدید در سیاست خارجی این کشور صحبت می‌کنند. آنان می‌گوین، با توجه به محتوای سند استراتژی امنیت ملی آمریکا برای سال ۲۰۲۵ میلادی، تیم اردوغان در جستجوی راه‌هایی برای تعامل بیشتر با آمریکا در منطقه است و در عین حال، می‌خواهد بخشی از خلا عدم حضور آمریکا را پر کند. مقامات آنکارا، دغدغه دیگری نیز دارند که عبارت است از تلاش برای حضور نظامیان ترکیه در غزه به عنوان بخشی از نیروی حافظ صلح. تا اینجای کار، رژیم صهیونیستی با این درخواست ترکیه مخالفت کرده است. ولی تیم اردوغان امیدوار است با وساطت آمریکا و کشورهای عربی، در این بازی به نتایج تازه‌ای دست پیدا کند. یکی از ابعاد پیچیده این معادله، این است که حضور اشغالگرانه رژیم صهیونیستی در سوریه، برای ترکیه نیز دردسرساز است. اما مقامات آنکارا تلاش می‌کنند با رویکردی آرام و عملگرایانه، این موضوع را تبدیل به چالشی بنیادین نکنند. در چنین شرایطی است که برخی از تحلیلگران ترکیه نگاهی عملگرایانه به رابطه با رژیم صهیونیستی دارند و برخی دیگر، درباره چالش‌ها و پیامدها هشدار می‌دهند. مهمت اوغوتچی از سفرای بازنشسته وزارت امور خارجه ترکیه و رئیس فعلی باشگاه انرژی در لندن، به بررسی این موضوع پرداخته که دولت اردوغان، برای تقویت روابط ترکیه با رژیم صهیونیستی، با چه چالش‌هایی روبروست و باید به چه موضوعاتی بیاندیشد. بخش‌هایی از تحلیل اوغوتچی را با هم مرور می‌کنیم و سپس به ارزیابی دیدگاه‌های او خوهیم پرداخت: آیا گسست روابط ترکیه – اسرائیل، همیشگی خواهد بود؟ مهمت اوغوتچی بر این باور است که بنا به دلایل بسیار، نمی‌توان انتظار داشت که بین ترکیه و رژیم صهیونیستی، نوعی گسست پایدار به وجود بیاید. او می‌گوید: «روابط بین ترکیه و اسرائیل شاید یکی از چالش‌برانگیزترین دوره‌های تاریخ مدرن را پشت سر می‌گذارد. فاجعه انسانی در غزه، استراتژی نظامی فزاینده و خشن اسرائیل در سوریه، ائتلاف ضد ترکیه‌ای که با یونان و قبرس ایجاد کرده و فشار فزاینده برخی از گروه‌های لابی یهودی در آمریکا بر منافع ملی آنکارا، بخش‌هایی از یک تصویر بزرگ هستند. تصویری که در آن، ترکیه همچنان حماس را به عنوان گروه مقاومت می‌شناسد و تجارت ۹ میلیارد دلاری با اسرائیل را متوقف کرده است. حالا نوعی انجماد سیاسی بین ترکیه و اسرائیل به وجود آمده است. اما با وجود همه اینها، یک حقیقت اساسی، بدون تغییر باقی مانده است: ترکیه و اسرائیل مدت‌هاست که همدیگر را می‌شناسند و جدایی‌ناپذیرند. ترکیه اولین کشور با اکثریت مسلمان بود که اسرائیل را به رسمیت شناخت. برای دهه‌ها، همکاری بی‌نظیری در زمینه‌های دفاعی، اطلاعاتی، فناوری، کشاورزی و مدیریت بحران منطقه‌ای بین طرفین توسعه یافت است. درهای باز شده در ترکیه به روی یهودیانی که از دادگاه‌های تفتیش عقاید اسپانیا و آزار و اذیت نازی‌ها گریخته بودند، جایگاه مهمی در تاریخچه این رابطه دارند. حتی در حادترین لحظات بحران، معماری این رابطه هرگز به طور کامل از بین نرفت. روابط دفاعی، اطلاعاتی و تجاری به ندرت قطع شده‌اند». شبکه مخفی با سه کارکرد نگرش مهمت اوغوتچی درباره روابط ترکیه و رژیم صهیونیستی، نمونه‌ای از رویکرد دیپلمات‌ها و تحلیلگرانی است که به بهانه عملگرایی و حفظ منافع مالی، همواره بر ضرورت تداوم روابط آنکارا و رژیم صهیونیستی تاکید می‌کنند. گروه دیگری از تحلیلگران برجسته ترکیه در مخالفت با رویکرد اوغوتچی، بر این باورند که مسئولیت‌های بشردوستانه و اخلاقی از اهمیت بالایی برخوردار است و دولت ترکیه باید در دفاع از مظلومان غزه، رویکردی صادقانه و مسئولیت شناسانه اتخاذ کند.