کسب‌وکارهایی که مرگ می‌فروشند

در حالی که در بسیاری از نقاط دنیا استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای کوچک برای بهبود زندگی انسان‌ها به وجود می‌آیند، اما در فلسطین اشغالی، نوآوری‌ها صرف مرگ و جاسوسی می‌شود.

در حالی که در بسیاری از نقاط دنیا استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای کوچک برای بهبود زندگی انسان‌ها به وجود می‌آیند، اما در فلسطین اشغالی، نوآوری‌ها صرف مرگ و جاسوسی می‌شود. در دهۀ گذشته، رژیم صهیونیستی وسیعاً از اصطلاح «ملت استارت‌آپ» در توصیف جامعۀ خود استفاده کرده است. این تعبیر بعد از آن رایج شد که دو روزنامه‌نگار اسرائیلی، در سال ۲۰۰۹، کتابی با عنوان «ملت استارت‌آپ: داستان معجزۀ اقتصاد اسرائیل» منتشر کردند که ادعا می‌کرد فلسطین اشغالی نسبت به جمعیتش، دارای بیشترین تعداد استارت‌آپ است. با این حال، افسانه ملت استارت‌آپ، نیمه تاریکی دارد که در سال‌های اخیر، بیشتر خود را نشان داده است. فلسطین، آزمایشگاه فناوری‌های مرگ آنتونی لووینستاین، روزنامه‌نگار تحقیقی و فیلمساز استرالیایی-آلمانی است که در کتاب خود با نام «آزمایشگاه فلسطین» استدلال می‌کند که رژیم اسرائیل فلسطین را به یک میدان آزمایش برای سلاح‌های پیشرفته، جاسوس‌افزارها و سیستم‌های جاسوسی تبدیل کرده است. قسمت بدتر ماجرا این جاست که این ابزارها تحت عنوان راه‌حل‌های «آزمایش‌شده در نبرد» بسته‌بندی شده و به دنیا نیز صادر می‌شود. لووینستاین شرح می‌دهد که اگر استارت‌آپ‌های جهان برای حفظ ظاهر هم که شده است، وعده می‌دهند که دنیا را به جای بهتری برای زندگی تبدیل خواهند کرد، کسب‌وکار ملت‌ استارت‌آپ، به صورت آشکار و عیان، مرگ است. بسیاری از موفق‌ترین نوآوری‌های اسرائیلی که در سرزمین‌های اشغالی متولد شده‌اند، در اصل شیوه‌های جدیدی برای ترور، کشتن، جاسوسی و تخریب خانه‌ها بوده است؛ نوآوری‌هایی که ابتدا روی مردم بی‌گناه غزه و فلسطینی‌ها آزمایش شده‌اند و سپس به دولت‌ها و شرکت‌های جهان نیز صادر و فروخته شده‌اند. بلومبرگ در اردیبهشت ۱۴۰۳ نوشت: «استارتاپ اسرائیلی Xtend، که سیستم هدایت پهپاد به ارتش اسرائیل ارائه می‌دهد، پس از استفاده از فناوری‌اش در جنگ غزه، موفق شد ۴۰ میلیون دلار جذب سرمایه کند. این فناوری که امکان هدایت پهپادهای کوچک با هدست واقعیت مجازی را فراهم می‌کند، در عملیات‌های شناسایی ارتش اسرائیل برای یافتن مبارزان یا مواد منفجره به کار رفته است. زبان بازاریابی مورد استفاده شرکت‌های فناوری اسرائیل پر از عباراتی چون «آزمایش‌شده در نبرد»، «اثبات‌شده در میدان»، «استفاده‌شده در عملیات واقعی» است که به صراحت و با وقاحت می‌گویند این فناوری‌ها اغلب روی غیرنظامیان فلسطینی انجام شده و نتایج، آن‌ها را تأیید می‌کنند. صادرات فناوری‌های سرکوب همانطور که لوونشتاین مستند می‌کند، اسرائیل در میان ۱۰ صادرکننده برتر اسلحه در جهان قرار دارد و جایگاه منحصر به فردی نیز در ابزارهای جاسوسی دارد؛ محصولات و فناوری‌هایی که نظارت یکپارچه، کنترل بیومتریک و جاسوسی از ابزارهای دیجیتال در دست مردم را انجام می‌دهند. شرکت‌های اسرائیلی مانند گروه NSO، تنها نوک کوه یخ هستند. این شرکت جاسوس‌افزار پیشرفته‌ای به نام Pegasus تولید می‌کند که قادر است به گوشی‌های هوشمند نفوذ کند و پیام‌ها، تماس‌ها، موقعیت مکانی، حتی دوربین و میکروفون را کنترل کند و بدون اطلاع کاربر اطلاعات را استخراج نماید. به جز جاسوس‌افزارها، از نرم‌افزار تشخیص چهره مستقر در ایست‌های بازرسی کرانه باختری گرفته تا پایگاه‌های داده بیومتریک در غزه و سیستم‌های هوش مصنوعی برای «پلیس پیش‌بینی‌کننده»، فناوری‌های کنترل‌گر این رژیم جعلی در سطح جهانی فروخته می‌شوند. حتی محصولات مرتبط با معماری و طراحی شهری نیز که بویی از کنترل‌گری و جاسوسی دارند، از محصولات صادراتی این رژیم هستند. دیوار حائل بتنی، ایست‌های بازرسی، برج‌های دیده‌بانی و دروازه‌های دیجیتال کرانه باختری از این نمونه‌هاست که به الگوهایی برای مرزهای مستحکم در مجارستان یا آمریکا تبدیل شده‌اند. اسرائیل تنها در سال ۲۰۲۳، ۱۳ میلیارد دلار صادرات نظامی داشته است. بیش از ۲۴ درصد از این صادرات به آسیا و اقیانوسیه و ۳۰ درصد به اروپا بوده است. بخش قابل توجهی از این صادرات شامل امنیت سایبری، نظارت و سیستم‌های هوایی بدون سرنشین است که بسیاری از آنها از طریق عملیات در سرزمین‌های اشغالی فلسطین توسعه یافته‌اند. شرکت Cellebrite که در استخراج داده از تلفن‌های همراه تخصص دارد، ابزارهایش در آمریکا، هند و... مورد استفاده پلیس و ارتش‌ها قرار می‌گیرد. این شرکت به نحوی بدنام است که بارها توسط سازمان‌های بین‌المللی محکوم شده است. Elbit Systems نیز فناوری‌های کنترل مرزی و پهپادهای نظامی‌اش را به بیش از ۳۰ کشور دنیا فروخته است. اقتصاد ارتشی در اغلب کشورها، زیست‌بوم‌های استارتاپی با تمرکز بر حوزه‌ای مشخص شناخته می‌شوند؛ مثلاً سیلیکون‌ولی در آمریکا با نوآوری‌های نرم‌افزاری مثل گوگل یا چت‌جی‌پی‌تی و پلتفرم‌های جهانی مثل اینستاگرام، توییتر یا لینکداین، آلمان با فناوری‌های صنعتی و رباتیک، هند با نوآوری‌های مالی (فین‌تک) و سوئد با طراحی تجربه کاربری شاخص و شناخته شده‌اند. اما آنچه زیست‌بوم استارتاپی رژیم صهیونیستی را از دیگر کشورها متمایز می‌کند، تمرکز کم‌سابقه آن بر توسعه فناوری‌های نظامی، جاسوسی و کشتار است. شرکت‌ها و واحدهای فناور این رژیم، نه برای بهبود زندگی بشر، بلکه برای شناسایی، ردیابی، و هدف‌گیری افراد فعالیت می‌کنند. بنیامین کرستین، روزنامه‌نگار اسرائیلی، می‌نویسد: «اقتصاد استارت‌آپی اسرائیل چنان دولتی و نظامی است که می‌توان آن را شاخه‌ای از ارتش به حساب آورد. بنابراین جای شگفتی ندارد که اگر در ارتش خدمت نکرده باشید، تقریباً امکان ندارد بتوانید استارت‌آپ خودتان را تأسیس کنید یا شغلی رده‌بالا در این اقتصاد به دست آورید.» بررسی‌ها نشان می‌دهد پرسنل نظامی و امنیتی رژیم در شرکت‌هایی مانند البیت، رافائل، صنایع هوافضا، یا شرکت‌های سایبری مانند NSO و QuaDream استخدام شده‌اند، یا در شرکت‌هایی خصوصی مانند Merlinx، Cognyte و Verint مشغول کار هستند. کرستین می‌گوید اسطورۀ «ملت استارت‌آپ» برای جامعۀ اسرائیل نیز تبعاتی جدی داشته...